اینورتر یا درایو در سال های اخیر جایگاه ویژه ای در همه صنایع یافته است. هر جایی که الکتروموتور مشغول به کار باشد بی تردید اینورتر هم نیاز است. به عنوان مثال در یک ساختمان مسکونی استفاده از درایو در کنار الکتروموتور در آسانسور می تواند شروع حرکت و توقف کابین را در هر طبقه تا حد بسیار زیادی آرام کند تا برای افرادی که برای جابه جایی بین طبقات از آسانسور استفاده می کنند آسایش بیشتری فراهم شود. در این مطلب به چند تصور اشتباه در مورد اینورتر یا درایو یا VFD پرداخته می شود.
آیا باید درایو را مطابق با کیلووات موتور انتخاب کرد؟
اولین تصور غلط در انتخاب درایو یا اینورتر اینست که گفته می شود بایستی اینورتر و درایو توان یکسانی داشته باشند. در صورتی که در حقیقت این یک تصور اشتباه است. برای انتخاب دقیق اینورتر بایستی ابتدا به FLA الکتروموتور توجه نمود.
بیشتر بخوانید: اتوماسیون صنعتی
FLA چیست؟
FLA جریان نامی موتور یا جریان بار کامل می باشد. به عبارت دیگر FLA جریانی است که موتور در بار کامل از شبکه می کشد.
فرض کنید دو موتور 1.5 کیلووات یکی با دور 900 و دیگری با دور 1400 دور بر دقیقه دارید. آیا برای هر دو الکتروموتور با مشخصات ذکر شده می توان از یک درایو 1.5 کیلووات استفاده کرد؟ جواب منفی است. پر واضح است که الکتروموتور با دور 900 جریان بیشتری نسبت به الکتروموتور با دور 1400 از شبکه می کشد.
آیا درایو یا اینورتر همیشه ذخیره انرژی می کند؟
قطعا این پیشفرض در مورد اینورتر اشتباه است. درایو به لحاظ گشتاور به دو دسته گشتاور ثابت و گشتاور متغیر تقسیم می شود. درایو گشتاور متغیر برای فن و پمپ که گشتاور متغیری دارند استفاده می شود. اینورتر یا درایو گشتاور ثابت برای کاربردهایی مانند جرثقیل که گشتاور ثابتی دارند به کار می رود. نکته مهم اینست که درایو در حالتی که گشتاور متغیر باشد می تواند ذخیره انرژی داشته باشد.
منظور از ذخیره انرژی چیست؟
فرض کنید الکتروموتوری دارید که در بار نامی و دور نامی کار می کند. چنین الکتروموتوری دیگر ذخیره انرژی ندارد و بیشترین جریان را از شبکه می کشد. اما اگر یک الکتروموتور با 40 درصد توان کار می کند بایستی درایوی برای آن تهیه شود که این توان را تامین کند تا 60 درصد ذخیره انرژی ایجاد کند.
بنابراین بیشترین ذخیره انرژی در کاربردهای گشتاور متغیر نظیر فن و پمپ وجود دارد.
آیا اینورتر یا درایو فقط برای موتورهای غیرخاص کاربرد دارد؟
تصور اشتباه اینست که درایو یا اینورتر نمی تواند موتورهای خاص که نمی توان مستقیما با شبکه برق ایران کار کنند را راه اندازی کند. موتورهایی مانند موتوری که روی پلاک آن نوشته 560/290 را با شبکه برق ایران به صورت مستقیم نمی توان راه اندازی نمود. اما با درایو راه اندازی چنین موتوری امکان پذیر است. برای این منظور بایستی فرکانس پایه درایو را تنظیم نمود.
آیا درایو نیاز به تجهیزات حفاظتی دارد؟
در نصب درایو به هیچ تجهیز حفاظتی دیگری نیاز نیست. در برخی موارد مشاهده می شود که علاوه بر نصب درایو یا اینورتر از کنترل فاز هم استفاده شده است. هدف از به کارگیری کنترل فاز تشخیص افت ولتاژ، اضافه ولتاژ و قطعی فاز می باشد. پر واضح است که اینورتر یا درایو همه این نیازهای حفاظتی را برطرف می کند فقط نیاز به تنظیم پارامتر دارد.
استفاده از وسایل اندازه گیری در کنار درایو
در مواردی دیده شده است که در کنار درایو از ولت متر، آمپرمتر و یا کسینوس فی متر هم استفاده شده است. اما چنین ابزارهایی اندازه گیری در کنار اینورتر نیاز نیست. در صورتیکه اینورتر به درستی تنظیم شده باشد می تواند مقدار جریان، ولتاژ لینک DC، گشتاور، توان و … را نمایش دهد.
نکته قابل توجه اینست که اگر بخواهیم از سالم بودن خود درایو اطمینان حاصل کنیم بایستی از وسایل اندازه گیری که در بالا اشاره شد بهره ببریم. توجه شود که ولت مترهای ساده در این کاربرد کارایی ندارد و باید ولت متر True RMS به کار رود.
منابع: